بدون غذا می‌توان بیش از یکماه زنده ماند؛ بدون آب می‌توان تا 3 روزـ در شرایط عادی ـ زنده ماند؛ اما بدون تنفس نمی‌توانیم تنها 5 دقیقه هم زنده بمانیم. از این رو خالق و پروردگار حکیم، دو مسیر برای تنفس ما قرار داد: بینی و دهان؛ و بینی را با دو سوزاخ آفرید تا اگر یکی مسدود شود دیگری واجب حیاتی تنفس را انجام دهد.به علاوه، هر چند ما یک قلب و یک معده و یک کبد داریم اما دو دستگاه بزرگ و پیچیده به نام ریه (شش) به ما عطا فرمود تا بهتر به وظیفه‌ی حیاتی تنفس بپردازند و…
از بدو حیات آدم و توجه به نمایان شدن اندام جنسی، خالق فطرت وسیله‌ی پوشش برای تن ما فراهم ساخت که به تناسب فصل و محیط سرد و گرم و آفتاب و گزش حشرات و… خودمان را بپوشانیم و بارزترین جلوه‌ی تفاوت در ظاهر با سایر جانداران بیابیم. اما دستگاه تنفس مورد غفلت واقع شده و حتی در شدیدترین اختلاف دمای چهار دیواری با محیط بیرون، حفاظی برای دهان و بینی نداریم! و همین، از علل بسیاری عوارض ریوی و تنفسی است. تنفّس لازمه‌ي حيات است، پس در بهداشت آن بكوشيم.
در مصرف خوراکی‌ها هم خیلی بیشتر و بهتر از بهداشت ریه‌ها به اثرات ناگوار خوردنی‌ها بر دستگاه گوارش توجه داریم.
فضای آلوده به گرد و خاک و ذرات معلق در هوا، و دودهای غالبا مضر به ریه‌ها و بوهای مضر یا نامطبوع سرخ کرده‌ها و فاضلاب و برخی ادکلن‌ها و … مضاف بر بوهای متصاعد از انواع ابزارها و وسایل مصنوعی نفتی و… از موارد قابل توجه در بهداشت تنفسی است که کمتر در نظر داریم و کمتر هم مراعات می‌نماییم!
برخی توصیه های مهم:
1ـ پرهيز از دوهوا شدن (در هواي سرد، پارچه‌اي تميز، جلو بيني و دهان خود بگيريم تا كم‌ـ‌كم، عادي مي‌شود).
2ـ موقع تنگی نفس و سرفه از حركات سنگين و دويدن و تند حرف‌زدن، پرهيز كنيد.
3ـ پرهيز از ترشي، سرخ‌كرده، چربي و شيريني مصنوعي که غالباً با ريه‌هاي حسّاس، سازگار نيست.
4ـ پرهيز از مصرف سرد و گرم پشت سر هم و از آب يخ، كه بسيار مضر است.
5 ـ استنشاق با آب مضمضه ـ كه از مستحبّات وضو است ـ بعد از مضمضه‌ي آب در دهان تميز (كه گرم شده و با بزاق قاطي مي‌شود) در مشت خود ريخته ـ فوراً در بيني بكشيد كه هم پاكسازي مي‌كند هم مخاط را سالم نگه مي‌دارد .
6 ـ تمرين تدريجي تنفّس عميق هواي سالم: با بيني، حبس نفس در سينه3ـ4 برابر زمان دم؛ سپس بازدم آرام با دهان، تا حدّي كه ريه‌ها ـ حتّي المقدور ـ خالي شوند ( خم شدن بر شكم، به بازدم كامل، كمك مي‌كند).
7ـ حذر از پرخوري: بدانيم كه سنگيني معده، كار تنفّس را دشوار مي‌سازد و بر قلب و ريه، فشار بي‌مورد مي‌آورد.
8 ـ پرهيز از تنفّس هواي آلوده: گرد و غبار كثيف و بوي گند (به خاطر سلامت بچه‌ها، سيگار را ترك كنيد).
داروها :
1ـ بخور شفا: 4-3 قاشق غذاخوری قبل از خواب، به مدّت نيم‌ساعت در 3 ليتر آب‌جوش با كشيدن ملحفه‌اي ضخيم روي سر بخور دهيد؛ مواظب باشيد دو هوا نشوید.(با حفظ حرارت و تبخیر در طول بخوردادن)
2ـ عرق سه‌گياه:1تا3 قاشق به نسبت سن و نیاز، هر سه ساعت یکبار با مقداری مایع نیم‌گَرم مصرف شود.
3ـ تركيب سرماخوردگي+ مرزه کوهی: در طول ساعات بیداری 1 قاشق چایخوری تا غذا خوري، به نسبت سن و نیاز، دم‌كرده مثل چاي (میزان مایعات به نسبت مزاج و کشش بدن، با اندکی بیش از معمول.
4ـ پشم و نعنا: درحالت گرفتگی بینی، جلو بيني را، بعد از تميز كردن، با آن چرب كنيد. همچنین با ماساژ پشت و شانه‌ها و سينه 2ـ3 بار در روز به بهبودی سریعتر کمک می‌کند.
5 ـ چهارتخمه‌ي شفا : با هم 1 قاشق مرباخوري با نصفِ ليوان شير كم‌چربي داغ، روي سماور يا بخاري بماند بعد ـ كم‌كم ـ با هم مصرف شود و روزي 3 بار تكرار گردد.
6 ـ شربت توشین: در بزرگسالان هر شش ساعت 1 قاشق مرباخوری و در کودکان یک قاشق چایخوری.
